وزارت كشور به تجمع اعتراضی نسبت به وضعیت دریافت حقابه هیرمند واكنش نشان داد نماینده ایرانشهر از پارتی‌بازی و صفوف طولانی برای خرید نان به قیمت ١٠ هزار تومان خبر داد آب مایه حیات است؛ مردمی كه در سیستانوبلوچستان زندگی می‌كنند اما از آن بی‌بهره‌اند و این اوضاع، آنان را ناگزیر به اعتراض كرده است؛ اعتراضی كه صبح دیروز درحالی گروهی از شهروندان زابل، زهك، هیرمند، نیمروز و هامون در شمال استان سیستانوبلوچستان را به پایانه مرزی میلك، واقع در نقطه صفر مرزی ایران و افغانستان كشاند كه سال‌هاست آنان نسبت به وضعیت دریافت حقابه‌شان از رودخانه هیرمند معترضند و البته سال‌هاست كه كسی از مسوولان صدای‌شان را نمی‌شنود و اگر هم احیانا واكنشی نشان بدهند، عمدتا شبیه به واكنشی است كه روز گذشته ازسوی معاون امنیتی وزارت كشور دولت سیزدهم دیدیم. واكنشی كه این‌بار هم شبیه به اغلب موارد گذشته در این خصوص و مسائل دیگر، ناظر بود بر راهكاری دوبخشی كه البته صرفا منحصر به حل این مشكل خاص در این منطقه خاص جغرافیایی نیست؛ راهكاری كه اولا «وعده حل مشكل در آینده» می‌دهد و تاكید دارد بر پیگیری مشكلات از طریق مذاكره و روش‌هایی از این دست و ثانیا «هشدار امنیتی» می‌دهد به مردمی كه در مضیقه‌اند و ناگزیر به اعتراض! الگوی واكنش مسوولان یا همان راهكار دوبخشی حاكمیت كه در این فقره، به‌روشنی در اظهارات مجید میراحمدی قابل ردیابی و رویت است، مشخصا از این قرار بود كه این مقام ارشد در وزارت كشور دولت سیزدهم، ابتدا ضمن تاكید بر «حق قانونی حقابه ایران از رود هیرمند»، به اختصار اعلام كرد كه این حقوق هم‌اكنون از «مسیر مذاكره و گفت‌وگو در حال پیگیری است» و بعد، به تفصیل به شق دوم این الگوی واكنشی پرداخت و با بیان اینكه «هرگونه اقدامی خارج از این مسیر از جمله فراخوان و تجمعات نه‌تنها كمكی نمی‌كند، بلكه در روند تحقق این حق قانونی اخلال ایجاد خواهد كرد»، تاكید كرد: «بدون شك با كسانی كه دست به اقدامات غیرقانونی زده‌اند، برخورد خواهد شد.» این درحالی بود كه بنابر اعلام پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت كشور، آنچه صبح دیروز به‌طور مشخص مورد مطالبه و درخواست معترضان شده و آنان را از شهرهای محل سكونت‌شان در استان سیستانوبلوچستان برای برگزاری تجمع اعتراضی و رساندن صدای‌شان به گوش مسوولان به نقطه صفر مرزی و پایانه مرزی «میلك» رساند، «خودداری مسوولان افغانستان در رهاسازی آب هیرمند» بود. حال آنكه با نگاهی به ویدیوها، تصاویر و گزارش‌هایی كه به‌طور مستقل از رسانه‌های حاكمیتی، از منطقه مخابره شده و می‌شود، می‌توان دریافت كه معترضان درعین‌حال مسوولان جمهوری اسلامی را نیز به‌دلیل آنچه «كوتاهی و تعلل در انجام و پیشبرد مذاكرات و كم‌توجهی به این مساله» عنوان كردند، مورد انتقاد قرار داده و به عملكردشان اعتراض كردند. جالب آنكه معاون امنیتی وزارت كشور درحالی از برخورد با اقدامات غیرقانونی معترضان گفته و عصر روز پنجشنبه نیز فرمانداری هیرمند واقع در شمال سیستانوبلوچستان، برگزاری هرگونه تجمع مقابل پایانه مرزی میلك را غیرقانونی اعلام كرده بود كه به موجب اصل 27 قانون اساسی برگزاری این دست تجمعات تا زمانی كه «بدون حمل سلاح» بوده و «مخل به مبانی اسلام» نباشد، قانونی و مجاز می‌داند. آن‌طوركه ایرنا در گزارشی در این رابطه خبر داده، «شركت‌كنندگان با در دست داشتن پلاكاردهایی از مسوولان كشوری خواستند تا نسبت به دریافت حقابه رودخانه هیرمند با مسوولان كشور افغانستان به‌طور جد وارد مذاكره شوند.» تجمعی كه از ساعت ۹ جمعه در پایانه مرزی میلك آغاز شد و درحالی پس از حدود 2 ساعت به پایان رسید كه حتی خبرگزاری رسمی دولت جمهوری اسلامی نیز در گزارش خود در این رابطه تصریح كرد كه «تجمع بدون هیچ مشكلی» برگزار شده و پایان یافته است. این درحالی است كه همزمان ویدیوهایی نیز همرسان شده كه نشان‌دهنده بالاگرفتن تنش در لحظات و دقایقی از تجمع است. لحظاتی كه ظاهرا مربوط به پس از اتمام زمان 2 ساعته‌ای است كه تجمع به‌صورت مسالمت‌آمیز درحال برگزاری بوده است. آن‌جا كه تعدادی از افراد حاضر در محل برگزاری تجمع، به سوی چند كامیون و خودروی سنگین حمله كرده درحالی شیشه 3 كامیون را شكستند كه بنابر این گزارش، این 3 كامیون متعلق به اتباع افغانستان مستقر در پایانه مرزی میلك بوده است. این درحالی بود كه این تنش موردی در تجمع روز گذشته نیز با ورود ماموران نیروهای انتظامی به ماجرا، بیش از آن ادامه نیافته و متوقف شده است. همچنین درحالی تجمع اعتراضی در نقطه صفر مرزی درمجموع بدون بروز مشكل اساسی برگزار شد و به پایان رسید كه اگرچه هنوز تغییری در اوضاع و احوال نامساعد آب سیستانوبلوچستان رخ نداده و مسوولان افغانستانی نیز دست‌كم تا زمان نگارش این گزارش، واكنشی ناظر بر پذیرش و همكاری یا خودداری و بی‌توجهی در مقابل خواست جمهوری اسلامی مبنی بر رهاسازی آب هیرمند به سوی ایران، نشان نداده‌اند اما همزمان، تجمع مشابهی نیز در زاهدان برگزار شد؛ تجمع اعتراض‌آمیزی نسبت به دریافت حقابه هیرمند كه در مقابل كنسولگری افغانستان در زاهدان برگزار شد و معترضان در آن تجمع نیز از مسوولان كشوری خواستند تا نسبت به دریافت حقابه هیرمند با مسوولان كشور افغانستان وارد مذاكره شوند. معترضان بنابر گزارش برخی خبرگزاری‌ها، «معترضان زاهدانی همچنین از مسوولان و برادران مسلمان خود در افغانستان نسبت به عدم رهاسازی آب گلایه كردند.» این درحالی است كه سال گذشته وقتی طالبان هنوز قدرت را در افغانستان قبضه نكرده و اشرف غنی رییس‌جمهوری وقت افغانستان نیز بر سر كار بود و هنوز جلای وطن نكرده بود، در قامت رییس‌جمهوری این كشور در محل رودخانه هیرمند حاضر شد تا سدی جدید موسوم به كمال‌خان را افتتاح كند. سد یا بندی كه درحالی روی رودخانه هیرمند و در ولایت نیمروز افغانستان افتتاح شده كه ساخت آن امروز، منجر به جلوگیری از انتقال آب به ایران و بروز وضع و اوضاع ناگوار امروز شده است. این درحالی است كه رودخانه هیرمند از كوه‌های بابایغما در مركز افغانستان سرچشمه گرفته و پس از طی بیش از هزار كیلومتر به مرز ایران در منطقه سیستان می‌رسد. رودخانه‌ای كه سرچشمه تالاب بین‌المللی هامون بوده اما درحال حاضر درحالی این تالاب به سبب بروز خشكسالی و عدم رهاسازی حقابه ایران از سوی مسوولان افغانستانی خشكیده كه براساس معاهده سال ۱۳۵۱ كه به امضای دولت‌های ایران و افغانستان رسیده، دولت افغانستان موظف به رهاسازی ۸۲۰ میلیون مترمكعب آب از ذخیره سد كجكی در ولایت هلمند به عنوان حقابه ایران شده است. پارتی‌بازی برای نان 10 هزارتومانی اما مشكل مردم سیستانوبلوچستان تنها آب و حقابه نیست. هرچند از آن‌جا كه «آب، مایع حیات است»، اگر حتی به واقع همین یك مشكل در كار بود، باید اوضاع را با تعابیری همچون «فاجعه‌آمیز» و «بحرانی» توصیف كنیم. با این حال این اوضاع ناگوار حالا آن‌طوركه نماینده ایرانشهر و سرباز در مجلس یازدهم نیز به آن معترف است، فراتر از اینها و به نحوی ناشی از آن است كه «زیرساخت‌های استان سیستانوبلوچستان مشكلات بسیار زیادی دارد»؛ این عضو مجمع نمایندگان استان سیستانوبلوچستان كه تاكید دارد «جاده‌های اصلی این منطقه، جزو غیراستانداردترین جاده‌های كشور است و حتی یك پل هم ندارد»، همچنین درحالی از دولت و متولیان امر خواسته كه برای این جاده فكری كنند كه در عین حال می‌گوید: «تمامی جاده‌های روستایی به‌خاطر سیل از بین رفته و ما تماشاگر هستیم.» عبدالناصر درخشان كه در این رابطه با شفقنا به گفت‌وگو نشسته، درعین‌حال از قیمت نان در این منطقه گفته و از مشكلات مردم این مناطق برای تهیه آن، به عنوان حداقل خوراك انسان! این نماینده مجلس با بیان اینكه «مردم در ایرانشهر باید پارتی داشته باشند تا بتوانند از نانوایی نان خریداری كنند»، می‌گوید: «قیمت یك عدد نان به ۱۰ هزار تومان رسیده و صف‌های طولانی را در نانوایی‌ها شاهد هستیم.» درخشان در توضیح این مشكل، می‌گوید: «شركت‌های حمل‌ونقل به‌دلیل افزایش هزینه حمل‌ونقل، از آوردن آرد به حوزه انتخابیه امتناع می‌كنند و عدم مدیریت در مجموعه‌های محلی و منطقه‌ای هم مزید بر علت شده است.» او در حالی خواستار توجه جدی‌تر دولت در این زمینه شده كه تاكید دارد «نان كمترین نیاز و تغذیه هر فردی است و این عادلانه نیست كه مردم از حداقل خوراك هم محروم باشند.» آنچه اما حتی از این نگران‌كننده‌تر است، این است كه ظاهرا حتی این نماینده مجلس یكدست اصولگرای یازدهم هم چندان امیدی به عملیاتی شدن وعده‌های مسوولان ندارد. چه آنكه او در بخشی از همین سخنان، به برخی خسارات ناشی از سیل ازجمله خسارات سنگینی كه به كشاورزان وارد شده، اشاره كرده و آن‌جا گفته است: «برای جبران خسارت سیل، اعتبار ۱۰۰۰ میلیارد تومانی در نظر گرفتند كه فعلا در حد شعار است!»
نظرات